Συχνές ερωτήσεις λήψης σπέρματος

Ο εργαστηριακός έλεγχος των υποψηφίων δοτών περιλαμβάνει πολλαπλούς σπερματολογικούς και αιματολογικούς ελέγχους:

Σπερματολογικοί έλεγχοι:

1. Συμβατικές παράμετροι (όγκος σπέρματος, αριθμός, κινητικότητα, μορφολογία, ζωτικότητα σπερματοζωαρίων)
2. Λειτουργικές παράμετροι (έλεγχος ακροσωμικής ακεραιότητας, έλεγχος ακεραιότητας σπερματικού DNA, έλεγχος οξειδοαναγωγικού δυναμικού σπέρματος κ.α.)
3. Έλεγχος επανάκτησης και μελέτη μακροβιότητας μετά από απόψυξη
4. Πλήρης μικροβιολογικός έλεγχος

Αιματολογικοί έλεγχοι:

1. Ομάδα αίματος (ABO)/Rh
2. Χρωμοσωμικός έλεγχος (καρυότυπος)
3. Έλεγχος για ινοκυστική νόσο (περιλαμβάνει το 90-99% των ανιχνεύσιμων παθολογικών μεταλλαγών στον Ελληνικό πληθυσμό) (μοριακός έλεγχος με NGS σε δότες με έναρξη συμμετοχής μετά τον Ιούνιο 2017)
4. Έλεγχος για μεσογειακά σύνδρομα (τύπου α, β, δβ και δρεπανοκυτταρική)
5. Έλεγχος για νωταία μυική ατροφία (SMA) (σε δότες με έναρξη συμμετοχής μετά τον Ιούνιο 2015)
6. Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (HIV I/II, HbsAg, anti-HCV, anti-HTLV, CMV, VDRL)

Μόνο δείγματα σπέρματος που οι τιμές τους υπερβαίνουν κατά πολύ τα όρια αναφοράς των έγκυρων διεθνών μεθοδολογιών επιλέγονται για κατάψυξη.
Λόγω των εποχιακών διακυμάνσεων του σπέρματος, ενδέχεται να ζητηθεί από τους υποψηφίους η λήψη 2 ή 3 δειγμάτων ελέγχου, προκειμένου να διαπιστωθεί αν πληρούνται τα κριτήρια επιλογής.

Υπάρχει, επίσης, το ενδεχόμενο ένα νωπό σπέρμα καλής ποιότητας να μην επιβιώνει επαρκώς κατά τη διαδικασία κατάψυξης-απόψυξης. Επειδή η δωρεά σπέρματος προϋποθέτει τη χρήση μόνο καταψυγμένων δειγμάτων, είναι προφανές ότι επιλέγονται μόνο δείγματα, τα οποία αποδίδουν υψηλή επανάκτηση κινητών σπερματοζωαρίων μετά την απόψυξη.

Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, η δωρεά σπέρματος στη χώρα μας είναι ανώνυμη. Ως εκ τούτου, η ταυτότητα του δότη δεν πρόκειται ουδέποτε να γνωστοποιηθεί στους λήπτες. Αντίστοιχα, η ταυτότητα των ληπτών, καθώς και του παιδιού ή των παιδιών που γεννιούνται μέσα από τη διαδικασία χρήσης σπέρματος δότη, δεν γνωστοποιούνται στο δότη του γεννητικού υλικού.

Ιατρικές πληροφορίες που αφορούν στο δότη φυλάσσονται με απόλυτη μυστικότητα σε κωδικοποιημένη μορφή στην Τράπεζα Κρυοσυντήρησης και διαβιβάζονται και ενσωματώνονται στο εθνικό αρχείο δοτών και ληπτών, το οποίο θα πρέπει να τηρεί η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Πρόσβαση στο αρχείο αυτό επιτρέπεται με άδεια της Αρχής μόνο στο παιδί και για λόγους σχετικούς με την υγεία του.

Σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, ο ανώτατος επιτρεπτός αριθμός των παιδιών που προέρχονται από το σπέρμα του ιδίου δότη ανέρχεται στα δέκα (10), εκτός και αν πρόκειται για νέα γέννηση από λήπτες που έχουν ήδη τεκνοποιήσει με τη χρήση γαμετών του εν λόγω δότη.

Σε περίπτωση επιτυχίας, οι λήπτες υποχρεούνται να δηλώσουν στην Τράπεζα Κρυοσυντήρησης τη γέννηση του/των παιδιού/ιών, προκειμένου να ενημερωθεί το αρχείο του δότη.

Σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία:

• Επιτρέπεται μόνο η χρήση καταψυγμένου σπέρματος δότη.
• Απαγορεύεται η χρήση σπέρματος περισσοτέρων του ενός δοτών κατά τη διάρκεια ενός κύκλου θεραπείας.
• Απαγορεύεται η πώληση ή αγορά σπέρματος. Το οικονομικό κόστος που επιβαρύνει τους λήπτες αφορά μόνο στην αποζημίωση που καλύπτει τις δαπάνες που απαιτούνται προκειμένου να διατεθεί το σπέρμα του δότη στους λήπτες με ασφάλεια. Αυτές περιλαμβάνουν τα έξοδα για τους ιατρικούς και εργαστηριακούς ελέγχους του δότη και του σπέρματός του, την αποζημίωση του δότη, την κατάψυξη, κρυοσυντήρηση, διάθεση και μεταφορά του σπέρματος.
• Το παιδί που θα γεννηθεί ύστερα από την επιτυχή εφαρμογή μεθόδου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με χρήση σπέρματος δότη θα έχει νομική μητέρα τη σύζυγο/σύντροφο και νομικό πατέρα το σύζυγο/σύντροφο. Η συναίνεση του συζύγου/συντρόφου στην υποβολή της συζύγου/συντρόφου σε ετερόλογη τεχνητή γονιμοποίηση αποκλείει την προσβολή της πατρότητας.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το νομικό πλαίσιο, μπορείτε επίσης να ανατρέξετε στην ιστοσελίδα της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, το σπέρμα δότη δεν μπορεί να διατεθεί αν δεν έχει κατατεθεί στην Τράπεζα Κρυοσυντήρησης η ενυπόγραφη συναίνεση των ληπτών.

Σε περίπτωση ζεύγους ληπτών, είναι αναγκαία η από κοινού συναίνεση σε ειδικό έντυπο που παρέχεται από την Τράπεζα. Αν το ζεύγος είναι έγγαμο, καλείται να προσκομίσει πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης και φωτοτυπίες ταυτότητας. Σε περίπτωση ελεύθερης ένωσης, οι σύντροφοι καλούνται να προσκομίσουν συμβολαιογραφική πράξη και φωτοτυπίες ταυτότητας.

Σε περίπτωση άγαμης λήπτριας, είναι επίσης αναγκαία η ενυπόγραφη συναίνεση σε ειδικό έντυπο που παρέχεται από την Τράπεζα, καθώς και η προσκόμιση συμβολαιογραφικής πράξης, πιστοποιητικού οικογενειακής κατάστασης και φωτοτυπίας ταυτότητας.

Το επιστημονικό προσωπικό της ΚΡΥΟΓΟΝΙΑΣ είναι στη διάθεσή σας για αναλυτικότερη ενημέρωση σε μια προσωπική συνάντηση, κατά προτίμηση το αργότερο δύο εργάσιμες ημέρες πριν από την ημερομηνία που θα καθορίσει ο θεράπων ιατρός για τη διενέργεια της προσπάθειας, κατόπιν ραντεβού.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το νομικό πλαίσιο, μπορείτε επίσης να ανατρέξετε στην ιστοσελίδα της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Αν επιθυμείτε το απόθεμα σπέρματος ενός δότη που κρυοσυντηρείται στην ΚΡΥΟΓΟΝΙΑ να διατεθεί αποκλειστικά σε εσάς, παρέχεται η δυνατότητα συνολικής κράτησής του. Με τον τρόπο αυτό, κατοχυρώνετε το σύνολο των δειγμάτων του δότη που κρυοσυντηρούνται στην ΚΡΥΟΓΟΝΙΑ για μελλοντική χρήση από εσάς και διασφαλίζετε ότι δεν θα διατεθεί από αυτήν σε άλλους λήπτες,

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη ακολουθητέα διαδικασία μπορείτε να αναζητήσετε σε μια προσωπική συνάντηση με τους επιστημονικούς υπευθύνους της Τράπεζας.

Αναλυτικά στοιχεία που αφορούν στο προφίλ του δότη είναι διαθέσιμα στο χώρο της ΚΡΥΟΓΟΝΙΑΣ. Τα στοιχεία είναι διαθέσιμα σε εσάς για την προσωπική σας ενημέρωση και δεν δημοσιοποιούνται ή κοινοποιούνται σε τρίτους.

Τα στοιχεία του δότη είναι καταγεγραμμένα στο πλαίσιο ενός βασικού προφίλ, που περιλαμβάνει την ηλικία, εθνική καταγωγή, χρώμα μαλλιών, χρώμα ματιών, επιδερμίδα, ύψος, βάρος, ομάδα αίματος κατά το σύστημα ΑΒΟ και Rhesus, την ψυχολογική του αξιολόγηση, το αντικείμενο σπουδών και την ενασχόλησή του, καθώς και πιθανές αναφερθείσες εγκυμοσύνες στην προσωπική του ζωή. Επιπλέον, το επιστημονικό προσωπικό της ΚΡΥΟΓΟΝΙΑΣ καταγράφει τις εντυπώσεις που έχει αποκομίσει από την προσωπική του επαφή με το δότη.

Ένα εκτενές προφίλ του δότη είναι, επίσης, διαθέσιμο για εσάς. Σε αυτό περιλαμβάνονται επιπλέον οι απαντήσεις του δότη σε ποικίλα ερωτήματα που σκιαγραφούν τις καθημερινές συνήθειες, τις απόψεις, την προσωπικότητα και το οικογενειακό του ιστορικό.

Μερικές από τις ερωτήσεις στις οποίες οι δότες απαντούν :

•  Οι γονείς μου με έμαθαν να εκτιμώ…
• Τα μέχρι τώρα προσωπικά μου επιτεύγματα…
• Τα ταλέντα και οι κλίσεις μου…
• Ποιά είναι τα θετικά στοιχεία του χαρακτήρα μου…
• Ποιά είναι τα αρνητικά στοιχεία του χαρακτήρα μου…
• Η φιλοσοφία της ζωής μου…
• Τα αγαπημένα μου αθλήματα, τα χόμπυ και τα ενδιαφέροντά μου…
• Γιατί θελήσατε να γίνετε δότης….
• Αν μπορούσατε να μεταφέρετε ένα μήνυμα στους λήπτες της δωρεάς σας, ποιό θα θέλατε να είναι;

Κατά την επιλογή του δότη, λαμβάνονται κατά κύριο λόγο υπ’όψιν τα φαινοτυπικά χαρακτηριστικά των ληπτών, καθώς επίσης και οι ομάδες αίματος (κατά το σύστημα ΑΒΟ/Rh). Επιλέγεται ο δότης του οποίου το συνολικό προφίλ συνδυάζεται με το συμβατότερο δυνατό τρόπο με το προφίλ των ληπτών.

Η επιλογή του δότη δύναται να γίνει μέσω της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Εναλλακτικά, στα πλαίσια της συνάντησής σας με τους επιστημονικούς υπευθύνους της Τράπεζας, παρέχεται η δυνατότητα να περιγράψετε τα στοιχεία που σας ενδιαφέρουν και που επιθυμείτε να ληφθούν υπ’ όψιν κατά την επιλογή.

Το προσωπικό της Τράπεζας έρχεται σε προσωπική επαφή με τους δότες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα δωρεάς σπέρματος και είναι πρόθυμο να σας παράσχει αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τα φαινοτυπικά τους χαρακτηριστικά, την προσωπικότητά τους ή άλλα περιγραφικά στοιχεία, τα οποία ωστόσο δεν αποκαλύπτουν την ταυτότητά τους.

Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι το παιδί ή τα παιδιά που προκύπτουν από υποβοηθούμενη αναπαραγωγική προσπάθεια με σπέρμα δότη θα φέρουν και τα χρωμοσωμικά χαρακτηριστικά του δότη. Ωστόσο, δεν μπορεί να προβλεφθεί με βεβαιότητα ή να υπάρξει εγγύηση για την εικόνα των φαινοτυπικών και γενετικών χαρακτηριστικών των παιδιών αυτών.

Κατόπιν συνεννοήσεως με τον θεράποντα ιατρό σας, ο οποίος θα προσδιορίσει χρονικά την προσπάθειά σας, επικοινωνείτε με το επιστημονικό προσωπικό της ΚΡΥΟΓΟΝΙΑΣ για τον καθορισμό ραντεβού.

Ακολουθεί συνάντηση με τους επιστημονικούς υπευθύνους, κατά την οποία περιγράφονται όλα τα βήματα της διαδικασίας και θα έχετε την ευκαιρία να συζητήσετε όλες οι απορίες σας. Επίσης, θα καταγραφούν τα χαρακτηριστικά σας, καθώς και όλα τα απαραίτητα στοιχεία, που θα οδηγήσουν στην επιλογή του καταλληλότερου για σας δότη.

Στη συνάντηση προσέρχεστε με όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά και συμπληρώνετε την έγγραφη συναίνεσή σας προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία.

Όταν ο θεράπων ιατρός καθορίσει την επακριβή ημέρα και ώρα που θα χρειαστεί το δείγμα, ενημερώνεται η Τράπεζα και το δείγμα μεταφέρεται από αυτή στη Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.